Deze fietsroute langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de Kromme Rijnstreek vind je op een steenworp afstand van Utrecht. Je fietst langs sluizen, forten en stellingen waarmee we er alles aan deden om de vijand met het gebruik van water buiten te houden. Fiets deze route van 42 kilometer mee door onze indrukwekkende geschiedenis!

Video van de fietsroute

De Nieuwe Hollandse Waterlinie

Wat doe je als je land onder druk komt te staan van vijandelijke troepen? Je maakt gebruik van de middelen die je hebt. Voor Nederlanders was één van die middelen water, dus we bouwden de Nieuwe Hollandse Waterlinie om de vijand buiten te houden. In geval van nood werd dit gebied ten oosten van de lijn tussen Muiden en de Biesbosch onder water gezet. Door het land zo’n 50 centimeter onder water te zetten werd het onbegaanbaar voor soldaten en tanks en te ondiep voor boten.

Een deel van het land lag te hoog om onder water te kunnen zetten, zoals de rivierdijk langs de Lek. Om deze te beschermen werden diverse forten gebouwd. Zo beschermde de Nieuwe Hollandse Waterlinie de provincies Noord en Zuid Holland én de grootste steden van ons land. 

De Nieuwe Hollandse Waterlinie was tijdens de laatste drie grote oorlogen beschikbaar voor de verdediging van ons land. Vele forten, batterijen en andere verdedigingswerken beschermden ons land tegen mogelijke komst van de vijand.

Vandaag de dag kun je deze forten en verdedigingswerken vrij bezoeken en sommigen hebben zelfs een museum, of je kunt erin overnachten. Ze liggen vaak in prachtige natuurgebieden waarin je kunt wandelen of fietsen. 

Start van de fietsroute bij Wijk bij Duurstede

De fietsroute “Langs sluizen en forten” start bij het Toeristisch OverstapPunt (TOP) Stadshaven Wijk bij Duurstede. Daar kom je via informatieborden van alles te weten over de regio èn kun je een kopje koffie drinken bij de Graanschuur aan de voet van de molen.

Hier vlakbij vind je ook een grote Inlaatsluis (of: Inundatiesluis), die ervoor zorgde dat het land achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie in 4 tot 12 dagen onder water kon worden gezet. Vóórdat de sluis er kwam, duurde dit soms wel een maand!

Het kersenmuseum in Cothen

Ik fiets de stad uit en ik maak een korte tussenstop bij het Kersenmuseum, waar je kennis kunt maken met de historie van de kersenteelt, een eeuwenoude traditie.

Er is ook een kersenkraam, waar je in deze tijd van het jaar heerlijk zoete kersen kunt kopen. Ook zijn er op het terras allerlei lekkernijen te krijgen zoals kersenijs en kersengebak.

Het kersenseizoen loopt nog door tot ver in augustus, dus het is extra leuk (en lekker!) om deze route nu te fietsen.

Sluis Cothen

Stap weer op de fiets, en even verderop vind je sluis Cothen, alweer een heel belangrijk onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De automatische stuw regelt het waterpeil in dit deel van de Kromme Rijn en daarmee ook het water in dat van de Utrechtse grachten.

Werk aan de Waalse Wetering

Onderweg kom je langs diverse forten en bouwwerken, zoals Werk aan de Waalse Wetering. Vanaf het dak kun je mooi uitkijken over het omringende land.

Fort WKU

Bij fort WKU is vandaag de dag een terras, een camping en een kanoverhuur. Van hieruit kun je naar andere forten kanoën!

De Stelling van Honswijk

Ik fiets verder naar de rivier de Lek, waar Fort Honswijk de doorgang van de rivier bewaakte met een stel flinke kanonnen.  Het fortterrein is dagelijks toegankelijk en de imposante toren is erg mooi!

Hier kun je zelf koffie of thee zetten, waar zie je dat nog! Ik neem een korte pauze en daarna ontdek ik de gangen van het fort, de kanonnen en de expositie met prachtige luchtfoto’s van forten uit de omgeving.

Werk aan de Groeneweg

Tot slot moet je goed opletten om niet ongemerkt het Werk aan de Groeneweg voorbij te fietsen. Deze dubbele loopgraaf met aarden wallen en 55 groepsschuilplaatsen ligt zó verscholen in het landschap dat je het vanaf de weg bijna niet ziet. 

Als je hier doorheen loopt, dan vóel je bijna hoe het vroeger was, toen de soldaten hier rondliepen. Langs het pad staan verschillende paaltjes die verhalen vertellen over vroeger.

Terug naar Wijk bij Duurstede

Na 42 kilometer kom ik met de fiets weer aan in Wijk bij Duurstede, waar het water het land achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie binnenkwam.

In één dag tijd ben ik een hele ervaring rijker en een heleboel te weten gekomen over de geschiedenis van ons vaderland. Wat een fascinerende route was het.

Nu is het tijd voor een terrasje in het historische centrum van dit leuke stadje.

Café Restaurant de Engel en hotel brasserie Florian in het centrum van Wijk bij Duurstede.

Wil je zelf deze route fietsen?

Bekijk de fietsroute “Langs sluizen en forten” op routesinUtrecht.nl, of zoek andere leuke fietsroutes op de overzichtspagina voor fietsroutes. Voor meer informatie over de Nieuwe Hollandse Waterlinie kijk op: nieuwehollandsewaterlinie.nl

Wil je fietsen maar liever niet alleen? Doe dan mee aan de Utrechtse Fietsvierdaagse die in augustus dit jaar van start gaat.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met het Routebureau Utrecht en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.